امیر "هاشم شهیدی" مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در گفت‌وگو با خبرگزاری دفاع مقدس، با بیان اینکه پس از انقلاب شکوه‌مند اسلامی ایران با توجه به ماهیت ظلم‌ستیزی انقلاب و منافعی که دنیای استکبار در کشور ما و منطقه داشت و انقلاب ما به‌طور طبیعی و فطری با این سلطه مخالف بود، اظهار کرد: تمام دنیای استکبار به این نتیجه رسیدند که دست به دست هم داده و به شکلی به انقلاب ضربه بزنند.

جنگ "عراق علیه ایران" یک تحریف تاریخی است

وی افزود: از جنگ هشت ساله با عنوان "جنگ تحمیلی عراق علیه ایران" یاد می‌شود که چنین عنوانی یک تحریف تاریخی است، زیرا جنگ تحمیلی، جنگ تمام دنیای استکبار علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی بود؛ اما این جنگ از آستین یک فرد جاه‌طلب به نام صدام و حزب بعث بیرون آمد، چون زمینه‌های این کار با توجه به اختلاف مرزی و برخی اختلافات تاریخی و عقیدتی در او وجود داشت.

امیر شهیدی تصریح کرد: نیروهای مسلح ما در ابتدای انقلاب به دلیل سیاست‌های ناشیانهٔ دولت موقت مثل کاهش مدت سربازی، لغو بعضی قرارداد‌ها و جابه‌جایی بدون تخصص نیرو‌ها با مشکلات زیادی رو‌به‌رو بودند. سپاه نیز هنوز منسجم نشده بود و کشور مشکلات سیاسی و اقتصادی متعددی داشت.

وی اضافه کرد: در اوایل انقلاب، دشمنان با خیال واهی خود فکر می‌کردند فرصت مناسبی به‌وجود آمده تا با یک عملیات نظامی، نظام اسلامی ایران را نابود کنند، ولی نیروهای مسلح علی‌رغم آن وضعیت خاص، با چنگ و دندان از مرز‌ها مراقبت کردند. ۳۴ روز نگه داشتن دشمن در پشت دروازه‌های خرمشهر با دست خالی مسئله کوچکی نبود. نیروهای کمی از لشکر ۹۲ زرهی در جنوب حضور داشتند. نیروهای لشکر ۸۱ در غرب و عناصری از تیپ ۸۴ خرم‌آباد در منطقه میانی حضور داشتند. تعدادی از نیروهای ژاندارمی و نیروهای بسیج نیز در منطقه حاض بودند. همین مردم و نیروهای مسلح دشمن را ۳۴ روز در دروازه‌های خرمشهر زمین‌گیر کردند.

مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح خاطرنشان کرد: این موضوع را می‌توان با کشوری مانند کویت مقایسه کرد که صدام ظرف شش ساعت، کل آن‌را اشغال کرد، ولی مدافعان خرمشهر به خاطر اعتقادات دینی رزمندگان اسلام و رهبری پیامبرگونه امام راحل و همت مردم، ۳۴ روز مقامت کردند.

بعد از عملیات ثامن‌الائمه(ع) حالت آفندی پیدا کردیم

وی بیان کرد: پس از پیشروی رژیم بعث، مدتی طول کشید تا دشمن متوقف شد و نیروهای ما موفق شدند خط پدافندی تشکیل دهند و سازمان‌دهی نیرو‌ها انسجام پیدا کند. پس از این، پیام و حرکت تاریخی امام راحل که فرمودند "حصر آبادان باید شکسته شود" مقدمه‌ای برای برنامه‌ریزی عملیات بزرگ ثامن‌الائمه(ع) شد. بعد از این عملیات بود که رزمندگان اسلام از حالت پدافندی به حالت آفندی در آمدند و شکل جنگ تغییر کرد.

رمز پیروزی در شکستن حصر آبادان

امیر هاشم شهیدی در ادامه به دلایل موفقیت‌آمیز بودن عملیات‌ها پس از شکست حصر آبادان پرداخت و گفت: فرار بنی‌صدر و عزل او، باعث انسجام و اتحاد بیشتری بین نیروهای ارتش و سپاه شد. انتصاب افراد مکتبی در ارتش همچون شهید صیاد شیرازی، و وحدت و انسجامی که ایشان بین ارتش و سپاه ایجاد کرد نیز در پیروزی‌های رزمندگان اسلام موثر بود. تشکیل قرارگاه مرکزی کربلا در جبهه، و آشنایی بیشتر رزمندگان اسلام به مسائل جنگی باعث شد تا طرح‌ریزی‌هایی برای انجام عملیات‌های بعدی انجام شود.

وی ادامه داد: استان خوزستان که مهم‌ترین منطقه جنگی هم از نظر استراتژیکی، و هم به لحاظ سیاسی و اقتصادی به شمار می‌رفت به عنوان هدف اصلی عملیات‌ها انتخاب شد. این استان به سه قسمت تقسیم شد که در اولین عملیات مهم و بزرگ ـ عملیات طریق‌القدس ـ مرکز استان خوزستان به سوی مرز را انتخاب کردند و در عملیاتی موفقیت‌آمیز توانستند بستان و تنگ چزابه و منطقه میانی جبهه را از لوث وجود بعثی‌ها پاک کنند. ضمن اینکه ارتباط شمال و جنوب بعثی‌ها در این استان نیز قطع شد.

مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با بیان اینکه آسیب‌پذیری دشمن در بسیاری از جبهه‌ها بیشتر شد، تاکید کرد: شرایطی به وجود آمد که ما در عمق مواضع دشمن شناسایی‌های بهتری انجام دهیم و با اتخاذ یک‌سری ابتکارات و تاکتیک‌ها و با همدلی ارتش و سپاه، عملیات فتح‌المبین که به تعبیر امام راحل فتح‌الفتوحی در دفاع مقدس بود، انجام شود و شمال خوزستان هم از لوث وجود دشمنان پاک‌سازی شد.

این فرمانده دوران دفاع مقدس اضافه کرد: در ‌‌نهایت تمرکز و تلاش روی جنوب استان بود. جنوب خوزستان منطقه‌ای بسیار مهم به‌شمار می‌رفت و بندر استراتژیک خرمشهر در طول تاریخ سه بار دیگر هم به وسیله دشمنان اشغال شده بود. در سه مرحله اشغال قبلی خرمشهر، هربار در مقابل گرفتن امتیازی از کشور ما، خرمشهر آزاد شد، ولی در دفاع مقدس به برکت انقلاب و انگیزه‌های مذهبی و تأسی از فرهنگ عاشورا و رهبری پیامبرگونه امام راحل و همدلی و شهادت‌طلبی رزمندگان، خرمشهر آزاد شد.

عملیات بیت‌المقدس یک عملیات خاص در جنگ‌های معاصر است

امیر شهیدی با بیان اینکه عملیات بیت‌المقدس یک عملیات خاص در جنگ‌های معاصر است، به ویژگی‌های آن اشاره کرد و گفت: این عملیات در مدت زمان کوتاهی طرح‌ریزی شد. ما تا ۸ فروردین درگیر عملیات قبلی بودیم و تنها یک‌ماه طول کشید تا عملیاتی با این عظمت طرح‌ریزی شده و نیرو‌ها آماده شوند.

منطقه عملیاتی بیت‌المقدس ۱۰ برابر طریق‌القدس و ۲ برابر فتح‌المبین بود

وی افزود: وسعت این منطقه ۶هزار کیلومتر مربع بود؛ یعنی ۱۰ برابر عملیات طریق‌القدس و ۲ برابر عملیات فتح‌المبین. این منطقه حالت شبه جزیره دارد و در شرق آن رودخانه کارون، غرب اروند، شمال کرخه و در جنوب خلیج فارس قرار دارد.

مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به طولانی شدن زمان عملیات تصریح کرد: مدت زمان عملیات و اینکه ۲۶ روز رزمندگان اسلام به طور مداوم درگیر عملیات باشند، نیرو‌ها را فرسوده می‌کند. ولی ‌آنچه باعث می‌شد رزمندگان در این مدت به صورت مداوم مبارزه کنند، تنها انگیزه‌های دینی و معنوی بود.

وی ادامه داد: از ویژگی‌های دیگر این عملیات می‌توان به خطرپذیری رزمندگان در عبور از رودخانه که بسیار پیچیده است، اشاره کرد. آن هم رودخانه‌ای عریض که حدود ۵ لشکر از آن عبور کرده و سرپلی را در غرب رودخانه کارون اشغال می‌کنند.

ترکیب مقدس سپاه و ارتش

این فرمانده دوران دفاع مقدس در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: نیروهای اسلام و به تعبیر شهید صیاد شیرازی، ترکیب مقدس از سپاه و ارتش در چهار قرارگاه سازماندهی شدند. برای هر قرارگاه منطقه‌ای تعیین شد و دو قرارگاه فتح و نصر از غرب به شرق، قرارگاه قدس در شمال از سمت کرخه و قرارگاه فجر در احتیاط سایر نیرو‌ها در مرحله اول با موفقیت از کارون عبور و سرپل را اشغال کردند. در مرحله دوم نیز سرپل را توسعه و به سمت مرزهای بین‌المللی حرکت کردند.

وقتی کمر ارتش بعث را شکسته شد

وی افزود: در مرحله چهارم در ساعت ۱۰ صبح سوم خردادسال ۱۳۶۱، که مثل امسال ایام ماه مبارک رجب بود خرمشهر را آزاد کردند و فصل جدیدی در تاریخ جنگ آغاز شد. با این عملیات کمر ارتش بعث شکسته شد و ماشین جنگی صدام از بین رفت.

امیر شهیدی تصریح کرد: در این عملیات ۱۹هزار و ۶۰۰ نفر اسیر شدند که تخلیه این اسرا نیروی زیادی را می‌طلبید. بیش از ۱۶ هزار نفر از نیروهای دشمن نیز کشته و زخمی شدند.

موانع ورودی خرمشهر هفت برابر دیگر مناطق بود

وی اضافه کرد: من اولین‌بار که خرمشهر آزاد شد و وارد شهر شدم، دیدم دشمن هفت رده سیم خاردار، موانع و میدان مین در اطراف خرمشهر کار گذاشته است. درحالی که در سایر جبهه‌ها ما شاهد یک تا دو سه رده میدان موانع هستیم. همچنین حدود ۴۰ هزار نیرو در این شهر حضور داشتند. صدام حتی ورودی خرمشهر که منطقه همواری بود را با موانع ضد هلی‌برن پوشش داده بود.

مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با بیان اینکه این عملیات فصل جدیدی در تاریخ کشور ما بود و باعث شد صحنه جنگ و شرایط سیاسی دنیا تغییر کند، اظهار کرد: این عملیات باعث شد دنیا به حقانیت جمهوری اسلامی پی ببرد و بداند که جمهوری اسلامی ایران اگرچه نوپا است، اما به خاطر رهبری و ولایت فقیه و داشتن جوانانی ایثارگر و ولایت‌مدار قوی است و دشمن را از خاک خودش بیرون می‌راند.

لحن سازمان‌های بین‌المللی تغییر کرد

وی افزود: این عملیات بزرگ بود و شرایط سیاسی دنیا را تغییر داد. سازمان‌های بین‌المللی که حاضر نبودند قطعنامه قوی صادر کنند، بعد از این لحن‌شان تغییر کرد، کشوهایی که تا به حال از صدام حمایت می‌کردند مایوس شده و به این فکر افتادند که به شکلی باید این حالت پدافندی را حفظ کنند و صدام را از این مهلکه‌ای که ایجاد شده نجات دهند.

این فرمانده دوران دفاع مقدس با اشاره به پیام امام راحل مبنی بر اینکه "خرمشهر را خدا آزاد کرد"؛ گفت: این پیام امام به این دلیل بود که با معادلات نظامی معمولی و با توجه به میزان نیروهای ما و امکاناتی که دشمن در اختیار داشت، آزادسازی خرمشهر امکان‌پذیر نبود. فقط لطف خدا و نصرت الهی بود که باعث شد در این عملیات پیروز شویم. در این عملیات، دشمن در آرایش نیرو‌هایش اشتباه کرده بود و در ساحل رودخانه پدافند نمی‌کرد. همچنین در شرق جاده خرمشهر به اهواز، خاکریزی طولانی و قوی درست کرده بود که نیرویی برای حفاظت از آن نگذاشته بود؛ چون فکر نمی‌کرد نیروهای ایران از رودخانه عبور کنند. همین خاکریز چند روز رزمندگان را در مقابل پاتک‌های دشمن را حفظ و شرایط پیشروی را تسهیل کرد.

وی با بیان اینکه عبور پنج لشکر از رودخانه کارون در زمانی کوتاه از معجزات خداوند است، بیان کرد: آن رعب و وحشتی که خداوند در دل دشمنان انداخته بود باعث شد آن‌ها فرار را بر قرار ترجیح دهند، گروه گروه تسلیم شوند، یا تعدادی از آن‌ها در رودخانه غرق شوند و تاب مقاومت نداشته شوند.

سه‌سال از مهمات به دست آمده از خرمشهر استفاده می‌کردیم

امیر شهیدی با اشاره به دستاوردهای سیاسی و نظامی این عملیات تاکید کرد: آزادسازی بندر استراتژیک خرمشهر و ۵۴۰۰ کیلومتر از خاک مقدس جمهوری اسلامی، به اسارت در آوردن ۱۹هزار و ششصد نفر از نیروهای دشمن، کشته شدن بیش از ۱۶هزار بعثی و انهدام تعداد زیادی از لشکر‌ها و تیپ‌های مستقل عراق از جمله دستاوردهای این عملیات است. رزمندگان تا دو ماه مهمات به دست آمده از خرمشهر را تخلیه می‌کردند و تا سه سال از این مهمات و سلاح‌های به دست آمده استفاده می‌کردیم.

وی افزود: ۲۰ فروند هواپیما و ۲ فروند بالگرد دشمن نیز در این عملیات از بین رفت، و یک فروند بالگرد سالم به دست رزمندگان اسلام افتاد. ضمن اینکه دشمن مجبور شد نیروهای خود را در بسیاری از مناطق دیگر به عقب ببرد، چون قدرت رزمندگان اسلام را دیده بود. صدام می‌گفت "این عقب‌نشینی تاکتیکی است"، ولی دنیا متوجه شد که این به دلیل قدرت رزمندگان ایران بوده است.

این فرمانده دوران دفاع مقدس افزایش روحیه مردم، انسجام ملی و پی بردن دنیا به حقانیت ایران را نیز از جمله دستاوردهای نظامی این عملیات نظر سیاسی عنوان کرد.

مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به دلایل پیروزی رزمندگان اسلام در فتح خرمشهر نیز اشاره کرد و گفت: از مهم‌ترین دلایل پیروزی ما می‌توان به رهبری مدبرانه امام راحل، همدلی، وحدت و انسجام نیروهای ارتش و سپاه، نقش بی‌بدیل فرماندهانی همچون شهید "علی صیاد شیرازی" در ایجاد این هماهنگی، ایمان و انگیزه دینی رزمندگان اسلام، پشتیبانی مردم، انسجام ملی به‌خصوص بعد از فرار بنی‌صدر، استفاده مناسب از نیروهای بسیجی، به‌کارگیری تجارب عملیات‌های قبلی و مهم‌تر از همه لطف خداوند اشاره کرد.

وی در ادامه تاکید کرد: تا زمانی که روحیه جهاد و شهادت‌طلبی بین مردم و رزمندگان اسلام وجود دارد و تا زمانی که نیروهای مسلح ولایت‌مدار داریم، معتقدیم که هیچ دشمنی جرات تعدی به کشور ما را نخواهد داشت؛ ولی اگر زمانی کسی بخواهد دست از پا خطا کند، همین رزمندگانی که امتحان خود را نیز پس داده‌اند، با جان و دل از نظام جمهوری اسلامی دفاع می‌کنند.

چرا جنگ ادامه یافت؟

امیر هاشم شهیدی در ادامه به چرایی ادامه جنگ بعد از فتح خرمشهر پرداخت و گفت: بعد از فتح خرمشهر، صدام به دلیل ترس ناشی از نابودی نیرو‌هایش در بعضی مناطق دست به عقب‌نشینی زد؛ اما هنوز مناطقی از کشور مثل مهران، نفت‌شهر، سومار و... در دست او بود و عقب‌نشینی نمی‌کرد. صدام قرارداد ۱۹۷۵ که اول جنگ گفته بود قبول ندارد، هنوز قبول نداشت و در اثر تداوم عملیات‌های بعدی مجبور شد این قرارداد را دوباره بپذیرد.

وی افزود: در آن برهه، ما قدرت بر‌تر بودیم و اگر به صدام امان می‌دادیم، نیرو‌هایش را سازماندهی می‌کرد و در فرصت مناسب باز هم حمله می‌کرد.

مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تصریح کرد: در این بین هیچ‌گونه صلح عادلانه‌ای از سوی سازمان‌های بی‌المللی و یا رژیم بعث پیشنهاد نشد و این یعنی هنوز با ما سر جنگ دارند.

اعتمادی به حرف‌های صدام نداشتیم

این فرمانده دفاع مقدس با بیان اینکه برای اجرای تعهدات و حرف‌های صدام اعتمادی وجود نداشت، گفت: این بی‌اعتمادی ما به صدام واقعی بود و وقتی در پایان جنگ ما قطع‌نامه را هم پذیرفتیم، صدام مجددا با همکاری سازمان منافقین به پیشروی در خاک ایران پرداخت. پس نشستن پشت میز مذاکره منطقی نبود. ضمن اینکه انتظار مردم هم این بود که دشمن را که این همه جوانان ما را به خاک و خون کشیده و به هیچ اصول بین‌المللی پایبند نبود را سرکوب کنیم.

سازمان ملل از عبارت "جنگ" استفاده نمی‌کرد

وی در ادامه اذعان کرد: اگر جنگ ادامه نمی‌یافت شاید ما امروز این افتخار و سرافرازی را نداشتیم. چون در پایان جنگ خود سازمان ملل اعلام کرد صدام متجاوز است و این در اثر پافشاری ایران بود، وگرنه قبل از قطع‌نامه ۵۹۸ سازمان‌های بین‌المللی حاضر نبودند از واژه "جنگ" استفاده کنند و می‌گفتند وضعیت بین ایران و عراق.

وحشتی که خداوند در دل عراقی‌ها انداخت

امیر شهیدی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اسارت بیش از ۱۹هزار عراقی در جریان عملیات فتح خرمشهر تصریح کرد: خداوند در دل این‌ها رعب انداخته بود. ضمن اینکه طراحی بسیار خوبی هم برای اجرای این عملیات صورت گرفت و از تاکتیک‌های مختلفی استفاده شد. رزمندگان اسلام به ویژه در مرحله پایانی از شمال شرق خرمشهر وارد شهر شدند و دشمن راهی برای فرار نداشت؛ در این مدت سلسله مراتب فرماندهی دشمن به هم خورده و شیرازهٔ نظامی آن‌ها نیز از هم پاشیده شده بود.

وی در پایان تاکید کرد: چون ما به تکلیف عمل می‌کنیم، بنابراین انگیزه‌ای قوی داریم و با عشق برای عملیات داوطلب می‌شدیم. ولی کسی که تحت فرماندهی یک فرد جاه‌طلب و فاسد مثل صدام قرار دارد، روحیهٔ مقاومت ندارد و حضور آنان با زور است، نه عشق و انگیزه.