به گزارش  پایگاه مردمی ارتش به نقل از خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع پرس، پدافند هوایی یکی از مهم‌ترین ارکان نیروهای مسلح است؛ که از دوران دفاع مقدس تاکنون نقش اساسی را در حفظ امنیت و حراست از آسمان و مراکز حیاتی کشور ایفا کرده است.

ستون فقرات پدافندی هوایی کشور در دوران دفاع مقدس و بعد از آن را غالبا سامانه‌های راداری و موشکی  برد متوسط و کوتاه‌برد «راپیر»، «اسکای‌گارد»، «هاگ»، «سام» و توپ‌های 35 و 23 میلیمتری «اورلیکن» تشکیل می‌دادند، این سامانه‌ها اگرچه کارآیی لازم برای برقراری امنیت در ارتفاع پست و متوسط را دارند، به لحاظ کارکردی، ظرفیت رهگیری و درگیری با هواگردهای بلندپرواز را ندارند.

نکته دیگری که جزو نقاط ضعف این سامانه‌ها محسوب می‌شود عدم رهگیری و انهدام موشک‌های بالستیک و کروز است؛ که خود یکی از مهم‌ترین مسائل در منازعات امروزی محسوب می‌شود.

البته ایران اسلامی با خرید سامانه «اس 200» از روسیه توانست بخشی از این کاستی‌ها را در ارتفاع بلند مرتفع کند؛ زیرا موشک‌های آن از قابلیت‌هایی چون سقف پروازی بالا، سرعت 2 هزار و 500 متر بر ثانیه برخوردار بوده و سامانه مذکور توانایی درگیری با اهدافی با بیشینه سرعت هزار و 100 متر بر ثانیه را دارد. اما از آنجا که این سامانه در جنگ‌های صورت گرفته، کارنامه پدافندی خاصی از عملکرد خود به جای نگذاشته است، اکتفا به آن کار صحیحی محسوب نمی‌شود.

از این رو نیاز به تأمین امنیت در ارتفاع بلند و سامانه‌ای که بتواند در برابر هواگردها، ریزپرنده‌ها و پهن‌پیکرها و همچنین موشک‌های بالستیک و کروزی که در سطح مقطع راداری کم پرواز می‌کنند، کارایی لازم را داشته باشد سبب شد تا ایران اسلامی در سال 2007 قراردادی را به ارزش 800 میلیون دلار با دولت وقت روسیه ببندد و سامانه «اس 300» را خریداری کند.

^{لحظه شلیک موشک اس 200}

سه سال بعد رئیس جمهور وقت روسیه با بهانه قرار دادن قطعنامه ۱۹۲۱ شورای امنیت به‌طور یک‌طرفه قرارداد خرید سامانه پدافندی اس 300 که متشکل از پنج آتشبار و سامانه‌های راداری و کنترل و فرماندهی بود را لغو کرد. از آن پس کارشناسان عرصه دفاعی و متخصصان جهادخودکفایی قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص) با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و استعدادهای دانشگاهی تصمیم گرفتند سیستم دفاع موشکی بومی به نام «باور ۳۷۳» را تولید و آن را در نقاط استراتژیک کشور عملیاتی کنند.

قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا(ص) برای ساخت این سامانه موشکی تمامی ظرفیت‌های خود را به کار گرفت؛ به‌طوری که امیر اسماعیلی فرمانده قرارگاه پدافند خاتم‌الانبیاء(ص) در شهریورماه سال 93 در جمع خبرنگاران از اولین شلیک موفقیت‌آمیز موشک از سامانه پدافندی باور 373 خبر داده و اعلام کرد: این سامانه جایگزین سامانه دفاع موشکی اس 300 روسی است و در طراحی و فرآیند ساخت آن از هیچ کشوری کمک نگرفته‌ایم.

همچنین این سامانه موشکی برد بلند در رژه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۹۴ همزمان با روز ارتش جمهوری اسلامی ایران از برای نخستین بار رونمایی شد. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران نظامی دنیا با دیدن این تصاویر موضع‌گیری کرده و مطالب متنوعی را عنوان کردند؛ که هرکدام در نوع خود جالب و قابل بررسی است.

برای نمونه برخی از کارشناسان مدعی شده بودند آنچه که ایران در روز رژه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۹۴ به نمایش گذاشته است مهندسی معکوس شده سامانه «HQ9» روسی است؛ که ایران از چین خریداری کرده است.

^{نمایش لانچر 4 فروندی رونمایی شده از سامانه باور 373}

«ویکتور لیتوفکین» مدیرمسئول یک روزنامه روسی گفت: «نمی‌دانم چه سیستمی در تهران به نمایش گذاشته شد؛ اما با اطمینان می‌توانم بگویم که ایرانیان مستقلانه نمی‌توانند مشابه اس-300 را بسازند».

وی اطمینان خاطر داد که حتی آمریکایی‌ها توانایی ساخت چنین سیستمی را ندارند و افزود: «آمریکایی‌ها سیستم‌های پدافندی نامطلوبی ندارند؛ اما دقیقاً مثل اینها را نمی‌توانند بسازند». لیتوفکین افزود: «ممکن است در رژه ماکتی چوبی یا کپی بادکنکی اس-300 را نشان داده باشند که برای فریب هواپیماها استفاده می‌شود».

این کارشناس افزود: «زمانی چین دستگاه اس-300 پی.ام.یو. را خریداری کرده بود، اولین دستگاه را چینی‌ها تا آخرین پیچ باز کردند و سپس سعی کردند خود مشابه آن را بسازند. حدود هفت سال زجر کشیدند؛ اما بازهم به نتیجه نرسیدند».

همچنین رسانه اینترنتی نشنال نیوز رژیم صهیونیستی بعد از رونمایی سامانه موشکی باور 373 در رژه فرودین  1394 با درج مطلبی در مورد پدافند بومی برد بلند ایران نوشت: پخش این تصاویر پیامی برای جامعه بین‌الملل درباره توانایی‌های نظامی و دفاعی ارتش ایران بود.

این رسانه اعلام کرد: موشک باور373 جایگزینی برای موشک‌های اس 300 است؛ که روسیه از فروش آنها به ایران به دلیل فشارهای اتحادیه اروپا منصرف شد.

این پایگاه خبری صهیونیستی بر این موضوع تاکید کرده بود که جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری زیادی در توسعه توان نظامی خود کرده است؛ که ازجمله می‌توان به ساخت هواپیما، هلی‌کوپتر، هواپیماهای بدون سرنشین، سیستم‌های راداری، سیستم‌های دفاع هوایی، تانک، زیردریایی، کشتی و غیره اشاره کرد. این پایگاه خبری، ساخت سامانه باور 373 را در راستای تلاش جمهوری اسلامی برای تقویت سیستم دفاع هوایی ایران و مقابله در برابر حملات احتمالی رژیم صهیونیستی یا غرب به تاسیسات هسته‌ای ایران دانسته بود.

^{نمایش لانچرهای پرتاب موشک باور 373}

وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح سرانجام در 31 مردادماه امسال همزمان با روز صنعت دفاعی به تمامی حرف و حدیث‌ها راجع به این سامانه پدافندی پایان داده و بعد از چند سال کار تحقیقاتی، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری رسما از این سامانه با حضور رئیس جمهور رونمایی کرد.

این سامانه که پیش از این گفته می‌شد همانند سامانه اس 300 قابلیت مقابله با اهداف متنوع در سه ارتفاع پست، متوسط و بلند را دارد، پس از رونمایی و سخنان وزیر دفاع و دریافت‌هایی که به واسطه مشاهدات از آن صورت گرفته، بیانگر این است که این سامانه به لحاظ کارکردی با تغییراتی مواجه شده است.

سردار حسین دهقان در گفت‌وگوی تلویزیونی در خصوص ظرفیت‌های عملیاتی این سامانه گفت: سامانه موشکی باور 373 می‌تواند در ارتفاع 27 کیلومتر با هدف درگیر شود. از این جمله می‌توان این نتیجه را گرفت که سامانه باور 373 بیشتر برای درگیری با اهدافی چون انواع پهپادها، ریزپرنده‌ها و موشک‌های بالستیک و کروز در سطح مقطع راداری پایین و متوسط طراحی شده است.

این سامانه موشکی کار ساخت تمام اجزای آن از رادار گرفته تا موشک در بخش‌های نظامی و دانشگاهی کشور انجام و در آن از ۲ نوع یا ۳ نوع موشک در لایه‌های مختلف برای پوشش بهتر ارتفاعات استفاده شده است؛ که مهم‌ترین آن موشک‌های خانواده صیاد است. همچنین ممکن است از موشک‌های اس 200 نیز در این سامانه نیز بهره‌برداری شود.

^{سامانه باور 373}

^{رادار کنترل آتش معراج}

عملیاتی شدن این سامانه و سامانه اس 300 که اخیرا در پی مذاکرات وزرای دفاع ایران و روسیه وارد کشور شد، قطع به یقین رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای منطقه که پیش از این داعیه تسخیر آسمان ایران را در کمتر از یک روز در نبرد احتمالی داشتند، به تامل می‌اندازد و قطعا موجب تغییر استراتژی آنها در نبرد هوایی با ایران در جنگ احتمالی خواهد شد.

^{لحظه شلیک موشک پدافندی اس 300}